Strengere informatieplicht voor commerciële samenwerkingen

Recent ingevoerde wetswijzigingen verstrengen de precontractuele informatieplicht bij commerciële samenwerkingsovereenkomsten zoals franchise, distributie, handelsagentuur en concessies. Deze aanpassingen hebben een aanzienlijke impact op contractuele relaties en vereisen een grondige voorbereiding van ondernemers.

Voor wie geldt de precontractuele informatieplicht?

De Belgische wetgeving schrijft al langer voor dat bedrijven die langdurige commerciële relaties aangaan – zoals franchisenemers, distributeurs en handelsagenten – verplicht zijn om hun toekomstige partners tijdig en transparant te informeren. Dit geldt voor overeenkomsten waarbij een handelspartner het recht krijgt om een commerciële formule te gebruiken, bijvoorbeeld via een gedeelde merknaam, overdracht van knowhow of operationele ondersteuning.

Concreet betekent dit dat minstens één maand voor het ondertekenen van een overeenkomst een precontractueel informatiedocument moet worden overhandigd. Dit document, vergezeld van een ontwerpcontract, biedt de toekomstige partner inzicht in de samenwerking, rechten en verplichtingen. Op deze manier kan hij een weloverwogen beslissing nemen en de mogelijke risico’s beter inschatten.

Wat verandert er?

Twee recente wetswijzigingen hebben deze informatieplicht verder uitgebreid:

• Meer details over contractuele bepalingen: ondernemers moeten nu extra informatie opnemen in het precontractuele informatiedocument. Dit omvat onder meer details over de looptijd en beëindigingsvoorwaarden van het contract, de vereiste investeringen en exploitatiekosten, evenals eventuele beperkingen op contractuele rechten.

• Meer transparantie over commerciële risico’s: naast contractuele afspraken moet ook relevante informatie worden verstrekt over de bredere commerciële context. Dit omvat transparantie over de uitbreidingsplannen van de onderneming en, in beperkte mate, informatie over mogelijke uitbreidingsplannen van concurrenten in dezelfde regio.

Gevolgen van niet-naleving

Wie niet voldoet aan deze uitgebreide informatieplicht, loopt het risico dat contractuele bepalingen of zelfs de volledige overeenkomst nietig worden verklaard. De contractspartij kan tot twee jaar na ondertekening een beroep doen op deze nietigheid.

Bovendien geldt deze verplichting niet alleen voor franchisegevers en concessiehouders, maar ook voor ondernemers die zelf als handelsagent, distributeur of franchisenemer optreden. Iedereen die betrokken is bij dergelijke samenwerkingsvormen doet er goed aan om zich grondig te informeren en tijdig de nodige stappen te ondernemen.

Inwerkingtreding van de nieuwe regels

• De eerste uitbreiding van de informatieplicht is van kracht sinds 1 september 2024.

• De tweede uitbreiding geldt voor alle nieuwe overeenkomsten vanaf 1 april 2025. Dit betekent dat precontractuele informatiedocumenten sinds 1 maart 2025 aan de nieuwe regels moeten voldoen.

Daarnaast blijft de informatieplicht gelden bij hernieuwing of wijziging van een bestaande overeenkomst of bij het aangaan van een nieuwe overeenkomst tussen dezelfde partijen. In sommige gevallen kan dit in een vereenvoudigde vorm gebeuren.

Zorg voor een juridisch sluitend informatiedocument

De impact van deze wijzigingen mag niet worden onderschat. Ondernemers die niet tijdig hun documenten aanpassen, riskeren juridische complicaties die hun commerciële relaties en bedrijfsvoering kunnen schaden. Een zorgvuldige herziening van het precontractueel informatiedocument is dus essentieel.